Entropi

Evrene komünizm lazımsa onu da doğanın kanunları getirir.

Sigaranın dumanı neden ortamda sigara içmeyen o tek kişinin üzerine doğru gider? Aşık sevgililer niye ayrılır, iyi arkadaşlar niye küser? Neden savaş diye bir şey var? Ben niye taşındım? Çünkü tüm sistemler düzensizliği düzene tercih ediyor.

Ben yine taşındım. Şimdi yarısı boşaltılmış koliler, boşaltılan kısımlarının ancak yarısı yerine yerleştirilebilmiş, gerisi ortalığa yayılmış eşyalar falan, bilgisayarı kurmuşum, fakat çalışma masam burada mı duracak, yoksa nerede duracak bilemeden, müthiş düzensiz bir evde, neye nereden başlayacağını hiç bilmeyen müthiş düzensiz bir kafayla bilgisayar ekranına bakmaktayım.

Ve elbette, insan olan sorar kendine; “Niye düzenimi bozdum da yine taşındım ki ben?” diye. Tam da bir denge kurmuşken, tüm dengeyi altüst edip yeni bir evde her şeye sil baştan başlamak niye? Niye?

Düzensizliğe bilimsel izah. Entropi yüzünden herhalde. Şöyle:

Yıllar önce bir gün ders çalışıyorum. Konu: Entropi. “Aman be” dedim, “hiçbir halt anlamıyorum. Bu ne ki bu?” İngiliz Dili ve Edebiyatı’ndan bir arkadaş “Bana anlat, anlatırken anlarsın” dedi. İyi. Başladım “termodinamik sistem”, “elde edilemeyen enerji” falan diye gevelemeye. Tüm sistemlerin düzensizliğe gitme eğilimi olduğunu söyledim.

“Ha” dedi, “biz sigara içtiğimizde duman sigara içmeyen Ilgın’a gidiyor ya… Öyle bir şey!”

Eh, bu da bir açıklama.

Denemek babında sigara yaktık. Duman, kıvrıla kıvrıla, deneyimizin sonunu merakla bekleyen Ilgın’a doğru gitti. O günden sonra odada sigara içmemizi, “Ortamda entropi var” gibi gayet manasız, ne idüğü belirsiz bir gerekçeyle yasakladı Ilgın. Ve fakat biz kaşınmıştık, nasıl karşı çıkabilirdik?

Bu arada Ilgın da uluslararası ilişkiler okuyordu. “Demek ki” dedi, “savaşlar da bu entropinin marifeti.” Tabii, tabii… Tüm sistemler düzensizliğe gitmek istiyorsa eğer, toplumların ve ülkelerin de düzensizliğe gitme eğilimde olması gayet normal.

Daha sonraları, ne zaman iyi giden bir ilişki bitse, aşık sevgililer ayrılsa, yakın arkadaşlar saçma sapan bir kavga edip artık birbirlerinin yüzüne bakmaz olsalar diyelim, olaya bilimsel bir ciddiyet katma babında “Ortamda entropi var” geyiği çevirdik.

Entropik miyiz neyiz?

İnsanlar tüm hayatları boyunca düzen ve huzur peşinde koşuyor olabilirler ama aslında düzen ve huzur insanlara göre bir şey değil.

Uygun olsa, niye insanlar tam sevgilileriyle tüm sorunlarını çözüp artık onun sevgisinden emin olduklarında, tam da mutlu olmaları gereken bir anda başka birine aşık olsunlar ki?

Yoksa niye biz tam da evimize alışmış, onun huyunu suyunu, elektriğini, gazını öğrenmişken bu düzeni bozup başka bir eve taşınalım?

Entropiğiz işte. Entropik anarşist! Düzensizlik peşindeyiz. Komünizm geliyor.

Sevgilime böyle demedim tabii. Hakikaten beni entropimle baş başa bıraktığı gibi eski ev sahibini arar, hamalları falan geri getirip her şeyleri toplayıp gerisin geri eski evimize dönerdi. “En kararlı hale ulaşmaya çabalıyoruz hayatım” dedim. Entropi düzensizliğe meyil gibi görünür ama aslında evrenin enerjiyi ortama eşit olarak yayarak en kararlı hale ulaşmaya çabalamasıdır.

Biz de işte, eskisine göre daha geniş olan bu evde, kendimizce daha kararlı bir düzen kuracağımıza inanıyoruz, inşallah kolileri önümüzdeki birkaç asır içinde boşaltıp yerleştirebilirsek, vesaire vesaire…

Size bir şey söyleyeyim mi?

“Entropi mi, mentropi mi, ne yazmış yine bu ya?” diye söylenip adını ezberlemeyi reddettiğiniz o şey sayesinde, tıpkı sigara dumanının ortama yayılması gibi, bir gün para- pul, mevki, hatta ün bile tüm evrene / insanlara eşit olarak yayılacak. Komünizm bir gün illa ki gelecek yani.  Kapitalizm bir gün tüm dünyaya eşit olarak dağılacak bir başka deyişle. Şu sıralar Türkiye Komünist Partisi’nin adındaki “komünist” tartışılıyor. Anayasa Mahkemesi “Komünist ismiyle parti kurulamaz” yasağının devamına karar verdi. Şimdi ne olacak?

Türkiye Entropi Partisi… Mi?

Tuba Akyol